Steven Pinker klarownie wyjaśnia, czym jest umysł, jak wyewoluował i jak pozwala nam widzieć, myśleć, czuć, cieszyć się sztuką i zastanawiać nad tajemnicami życia. Autor opisuje umysł przez dokonywanie na nim “odwrotnej inżynierii” – próbę wykoncypowania, co dobór naturalny „zamierzał” osiągnąć w środowisku, w którym ewoluowaliśmy – i wyjaśnia wiele zagadek codziennego życia.
Wybrane myśli:
👉 Pięćdziesiąt lat temu krytyk Philip Rief oznajmił, że dwudziesty wiek jest wiekiem człowieka psychologicznego. Takie pojmowanie tego, kim jesteśmy, jest, jego zdaniem, najnowsze w historycznej serii, która zaczęła się od człowieka politycznego w czasach klasycznych, ustępując człowiekowi religijnemu w chrześcijańskim średniowieczu, a potem człowiekowi ekonomicznemu w oświeceniu.
👉 Lingwista Noam Chomsky powiedział kiedyś, że naszą niewiedzę można podzielić na problemy i misteria. Kiedy stajemy przed problemem, możemy nie znać jego rozwiązania, ale mamy jakieś przeczucie, wzrastającą wiedzę i przypuszczenie dotyczące tego, czego szukamy. Gdy natomiast mamy do czynienia z misterium, możemy tylko patrzeć zdumieni i oszołomieni, nie wiedząc nawet, jak mogłoby wyglądać wyjaśnienie.
👉 Przez dziewięćdziesiąt dziewięć procent czasu istnienia człowieka ludzie żyli jako łowcy-zbieracze w małych grupach koczowniczych. Nasz umysł jest przystosowany do tego dawno minionego trybu życia, a nie do całkowicie nowej cywilizacji rolniczej i przemysłowej. Nie jest przystosowany, by dawać sobie radę z anonimowymi tłumami, nauką w szkole, językiem pisanym, rządem, policją, sądami, armiami, współczesną medycyną, sformalizowanymi instytucjami społecznymi, zaawansowaną technologią i innymi nowinkami w doświadczeniu ludzkości.
👉 Odkąd szwajcarski psycholog Jean Piaget porównał dzieci do małych naukowców, psycholodzy porównywali ludzi z ulicy, młodych i starych, do osoby pracującej w laboratorium. Analogia jest do pewnego stopnia sensowna. Zarówno naukowcy, jak i dzieci muszą zrozumieć świat, a dzieci są ciekawskimi badaczami, starającymi się zmieniać swoje obserwacje w uzasadnione uogólnienia.
