Marile Adams w książce „Myślenie pytaniami” proponuje podział ludzi na dwie kategorie: uczących się i oceniających (wyrokujących).
Pierwsza grupa używa pytań otwartych, które otwierają horyzonty i prowadzą do współpracy z innymi, lepszego zrozumienia siebie i szybszego osiągania celów. I to tych ludzi uśmiecha się sukces.
Druga grupa nastawiona jest na ocenianie, wyrokowanie i klasyfikowanie ludzi. Nie tylko ocenianie innych, ale również siebie. Przeważnie krytycznie. Zamiast szukać rozwiązań, zaśmiecają swoje myśli negatywami, które widzą wokół siebie.
Pocieszające jest to, że tylko od nas zależy , jak będziemy myśleć.
Do jakiej grupy należysz? Możesz to dość łatwo rozpoznać po pytaniach, które zazwyczaj stawiasz. Wyrokujący zadają sobie konkretne pytania:
Co jest nie tak?
Kto jest winien?
Jak mogę dowieść, że mam rację?
Jak mogę zyskać kontrolę?
Jak mogłem przegrać?
Jak mogła mi się stać krzywda?
Dlaczego ktoś jest tak tępy i irytujący?
Jak często zadajesz sobie tego typu pytania? Ten rodzaj pytań przeważnie nie doprowadza nas do żadnych pozytywnych rozstrzygnięć. Zamiast tego powoduje stres, nerwowość, bierność i zniechęcenie.
Jak możesz zmienić swój sposób działania? Według Marile Adams wystarczy zmienić pytania. Zamiast pytań z góry, spróbuj zastosować pytania uczącego się:
Co działa?
Za co jestem odpowiedzialny?
Jakie są fakty?
Jaki jest ogólny obraz sytuacji?
Jaki mam wybór?
Co jest w tym użytecznego?
Czego mogę się nauczyć?
Co ten ktoś czuje, czego potrzebuje i chce?
Co jest możliwe?
Co teraz mogę zrobić?
Jak mogę poprawić tę sytuację?
Zamieszczone powyżej pytania stymulują nas do rozwijania ciekawości, pobudzają i zachęcają do poszukiwania rozwiązań opartych na wzajemności. Nie ma tutaj miejsca na relacje wygrany – przegrany. Uczący się szuka rozwiązań, które oparte są na zależności win-win, na dwóch stronach, które są zadowolone ze wspólnych ustaleń. Pozycja uczącego się powoduje, że zaczynamy myśleć zupełnie inaczej. Zachęca nas do myślenia pozytywnego i poszukiwania rozwiązań.
Na zakończenie przykładowe pytania do codziennej pracy nad sobą:
Co dziś zrobię, żeby być bardziej zadowolony z siebie?
Co dziś zrobię dla swojego zdrowia?
Jaki zrobię dziś krok do realizacji swoich marzeń?